تعداد بازدید: 3699

گرید انواع تومور مغزی اولیه و ثانویه خوش خیم و بدخیم

تومور مغزی به رشد غیر طبیعی سلول ها درون مغز یا در اطراف آن گفته می شود. تومورهای مغزی انواع مختلفی دارند. برخی از تومورهای مغزی غیر سرطانی (خوش خیم) هستند، اما برخی دیگر سرطانی (بدخیم) هستند. تومورهای مغزی می توانند درون مغز (تومورهای اولیه) و یا در سایر قسمت های مغز تشکیل شوند و درون مغز پخش شوند (ثانویه، متاستاز تومور، تومورهای مغزی).

گریدهای تومور مغزی و نخاعی

احتمال رشد تومورهای مغزی و نخاعی نسبت به سایر تومورها درون سلول های مجاور بیشتر است. تومورهای مغزی و نخاعی براساس ظاهر و ساختار سلول زیر میکروسکوپ به چهار گرید تقسیم می شوند:

گرید دو: این نوع تومورها به آرامی رشد می کنند و می توانند بافت اطراف را مورد تهاجم قرار دهند. احتمال بازگشت این نوع تومورها پس از جراحی نسبت به تومورهای گرید یک بیشتر است. احتمال رشد سریع تر این نوع تومورها با گذر زمان بیشتر است.
گرید سه: این تومورها زیر میکروسکوپ بسیار ناهنجار به نظر می رسند و می توانند بافت اطراف را مورد تهاجم قرار دهند. این نوع تومورها علاوه بر جراحی به سایر اقدامات درمانی نیاز دارند.
گرید چهار: این نوع تومورها نسبت به سایر تومورها رشد بسیار سریع تری دارند. برای درمان این تومورها به روش های بسیار تهاجمی نیاز است.

انواع تومورهای مغزی و نخاعی برای بزرگسالان

تومورهایی که در مغز رشد می کنند (تومورهای مغزی اولیه ) شبیه تومورهای سایر نقاط بدن مانند سرطان سینه یا ریه نیستند، این تومورها مغز را نیز درگیر می کنند (متاستاز یا تومورهای مغزی ثانویه ). در بزرگسالان تومورهای متاستاز دهنده به مغز شایع تر از تومورهای مغزی اولیه هستند. نحوه درمان این نوع تومورها متفاوت است. به عنوان مثال، نحوه درمان سرطان ریه و سرطان سینه که به مغز متاستاز می دهند با تومورهایی که در مغز شروع به رشد می کنند برخلاف تومورهایی که در سایر نقاط بدن شروع به رشد می کنند، به ندرت اعضای دیگر را درگیر می کنند. به ندرت تومورهای نخاع به عنوان تومورهای خوش خیم غیر سرطانی در نظر گرفته می شوند. با این حال رشد و انتشار آن ها می تواند بافت سالم و طبیعی مغز را نیز تخریب کند و در صورتی که تومورهای مغز و نخاع به طور کامل تخریب یا خارج نشوند به رشد خود ادامه داده و زندگی بیمار را تهدید خواهند کرد. تومورهای اولیه مغزی می توانند در هریک از بافت یا سلول های مغزی و نخاع رشد کنند. برخی از تومورها از نوع سلول ترکیبی هستند نحوه درمان و تشخیص تومورهایی که در نقاط مختلف سیستم عصبی مرکزی ( CNS ) رشد می کنند، متفاوت است.

گلیوما

گلیوما به معنای یک نوع از تومورهای مغزی نیست، بلکه یک عبارت کلی برای تومورهایی است که در سلول های گلیال رشد می کنند. می توان برخی از تومورها را تحت عنوان گلیوما در نظر گرفت، این تومورها عبارتند از:

الیگودرندروگلیوما
اپاندیموما

حدود سه مورد از ده مورد از کل تومورهای مغزی، گلیوما هستند. اکثر تومورهای مغزی که به سرعت رشد می کنند، گلیوما هستند.

آستروسیتوما

آستروسیتوما به تومورهایی گفته می شود که در سلول های گلیال که آستروسیت نام دارند، شروع به رشد می کنند. حدود دو مورد از ده مورد از کل تومورهای مغزی، آستروسیتوما هستند. آستروسسیتوما می تواند در سرتاسر مغز پخش و با سلول های سالم و طبیعی ترکیب شود، که در این حالت خارج کردن آنها به کمک عمل جراحی دشوار است. گاهی اوقات در کنار مسیر مایع مغزی نخاعی (CSF) پخش می شوند. احتمال پخش شدن آنها در قسمت خارجی مغز و نخاع بسیار نادر است. آستروسیتوما (مانند سایر تومورهای مغزی) دارای چهار گرید است که عبارتند از:

آستروسیتومای با گرید پائین (گرید دو): مانند آستروسیتومای پخش شونده رشد کمی دارند، اما با گذر زمان به نقاط اطراف حمله می کنند و رشد آنها سرعت می یابد و بسیار تهاجمی عمل می کنند.
آستروسیتومای آناپلاستیک (گرید سه): آستروسیتومای آناپلاستیک، سرعت رشد بسیار بالایی دارند.
گلیوبلاستوما (گرید چهار): نسبت به سایر تومورها به سرعت رشد می کنند. این تومورها بیش از نیمی از تومورهای مغزی را تشکیل می دهند و شیوع تومور مغزی در بزرگسالان است.

الیگودندروگلیوما

این تومورها در سلول های گلیال مغز که الیگودندروسیت نامیده می شوند رشد می کنند. این تومورها جز تومورهای گرید دو هستند که رشد آنها کند است. اکثر آنها به بافت اطراف مغز نفوذ و در آنجا شروع به رشد می کنند و نمی توان به کمک عمل جراحی به طور کامل آنها را خارج کرد. این نوع تومور گاهی در کنار مسیر مایع مغزی، نخاعی پخش می شود اما به ندرت به سلول های خارج از مغز و نخاع حمله می کنند. این تومورها همانند آستروسیتوما، بسیار تهاجمی عمل می کنند. انواع بسیار تهاجمی این نوع تومورها (گرید سه) تحت عنوان الیگودندروگلیومای آناپلاستیک شناخته می شوند. این تومورها فقط محدود 2درصد از تومورهای مغزی را شامل می شوند.

اپاندیموما

این تومورها در سلول های اپندیمال شروع به رشد می کنند، سلول های اپندیمال سطح داخلی حفره های مغز و نخاع را می پوشانند. این نوع از تومورها شامل تومورهای با گرید پائین ( گرید دو ) و تومورهای با گرید بالا ( گرید سوم ) هستند، که اپاندیمومای آناپلاستیک نام دارند. این نوع تومورها فقط 2 درصد از تومورهای مغزی را تشکیل می دهند. احتمال پخش شدن این نوع تومورها نسبت به سایر انواع تومورها در مسیر مایع مغزی نخاعی (CSF) بیشتر است اما به قسمت های خارجی مغز یا نخاع منتشر نمی شوند. اپاندیموما می تواند مسیر خروج مایع مغزی نخاعی از بطن ها را مسدود کند و منجر به بزرگ شدن آنها شود، این وضعیت هیدروسفالی نام دارد. این تومورها برخلاف آستروسیتوما و الیگودندروگلیوما معمولا درون بافت سالم مغز رشد نمی کند. در نتیجه، می توان برخی از تومورهای اپاندیموما (نه همه آنها) را به کمک عمل جراحی به طور کامل تخلیه و درمان کرد. اما چون احتمال پخش شدن آنها در مسیر مایع مغزی نخاعی و سطوح اپندیمال وجود دارد، گاهی اوقات درمان آنها دشوار است. تومورهای اپاندیمومای نخاعی بیشترین شانس درمان با عمل جراحی را دارند، اما یکی از عوارض جراحی این تومورها، آسیب دیدگی عصب است.

مننژیوم

مننژیوم در مننژهای مغز شروع به رشد می کنند، مننژها لایه هایی از بافت مغز هستند که بخش بیرونی مغز و نخاع را احاطه می کنند. مننژیوم علت یک مورد از سه مورد از تومور های اولیه مغزی و نخاعی است. این تومورها شایع ترین نوع تومورها در بزرگسالان هستند (اگرچه در حقیقت مننژیوم، یک تومور مغزی نیست). ریسک این تومورها با بالارفتن سن، افزایش می یابد. شیوع این تومورها در زنان دو برابر است. گاهی اوقات این تومورها زمینه خانوادگی دارند، به ویژه در خانواده هایی که سابقه نروفیبروماتوز دارند. در سندروم نروفیبروماتوز، تعداد زیادی تومور در بافت عصب رشد می کنند. تومورهای مننژیومی با توجه به ظاهر سلول زیر میکروسکوپ به چند گرید دسته بندی می شوند که عبارتند از:

مننژیوم گرید دو (تهاجمی یا غیرعادی): سلول ها غیر طبیعی به نظر می رسند. این تومورها حدود 15 تا 20 درصد از تومورهای مننژیوم را تشکیل می دهند و مستقیما به درون بافت و استخوان مجاور مغز نفوذ کرده و شروع به رشد می کنند و معمولا احتمال عود آنها پس از عمل جراحی بالا است.
مننژیوم گرید سه (آناپلاستیک یا بدخیم): ظاهر این سلول ها بسیار غیر طبیعی است. این تومورها حدود یک تا سه درصد از تومورهای مننژیوم را تشکیل می دهند. سرعت رشد آنها زیاد است و می توانند درون یافت و استخوان مجاور شروع به رشد کنند. احتمال عود این تومورهای پس از عمل جراحی بسیار بالا است. برخی از این تومورها می توانند به سایر نقاط بدن منتقل شوند.

مدولوبلاستوما

مدولوستوما در سلول های نورواکتودرمال (اشکال اولیه سلول های عصبی) در بطن مغز شروع به رشد می کنند. این تومورها رشد بسیار سریعی دارند (گرید چهار) و معمولا در مسیر مایع مغزی نخاعی پخش می شوند. می توان به کمک عمل جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی این نوع تومورها را درمان کرد. این تومورها بیشتر کودکان را درگیر می کند. این تومورها بخشی از تومورهای امبریونال هستند که در سایر بخش های سیستم اعصاب مرکزی شروع به رشد می کنند.

گانگلیوگلیوما

تومورهای گانگلیوگلیوما شامل سلول های گلیال و نورون هستند. این تومورها در بزرگسالان بسیار غیر معمول است و معمولا رشد آنها کند است (گرید دو) و معمولا به تنهایی به کمک عمل جراحی یا پرتو درمانی و عمل جراحی درمان می شوند.

شوانوما (نورینوما)

تومورهای شوانوما در سلول های شوان تشکیل می شوند. سلول های شوان اطراف اعصاب جمجمه و سایر سلول ها را می پوشانند. این تومورها حدود 8 درصد از کل تومورهای مایع مغزی نخاعی را تشکیل می دهند. تومورهای شوانوما تقریبا همیشه جزء تومورهای خوش خیم هستند و ممکن است در هریک از اعصاب جمجمه تشکیل شوند. هنگامی که این تومورها در اعصاب شنوایی و حفظ تعادل تشکیل می شوند تومورهای شوانوم و ستیبیولار یا تومور آکوستیک نامیده می شوند. این تومورها می توانند در اعصاب نخاع نیز شروع به رشد کنند که این مساله در نقطه خروج آنها از نخاع رخ می دهد و با اعمال فشار بر نخاع منجر به ضعف، از دست دادن حواس و اختلالات روده و مثانه می شود.

کرنیوفارنژیوما

این تومورها که رشد کندی دارند (گرید یک) در قسمت فوقانی غده هیپوفیز و زیر مغز شروع به رشد می کنند و با اعمال فشار بر غده هیپوفیز و هیپوتالاموس باعث ایجاد اختلالات هورمونی می شوند. از آنجایی که این تومورها در نزدیکی اعصاب بینایی شروع به رشد می کنند می توانند باعث بروز مشکلات بینایی شوند. چون این تومورها به ساختارهای مهم و حساس می چسبند، تخلیه کامل آنها بدون آسیب رساندن به بینایی یا حفظ تعادل هورمونی کار بسیار دشواری است. شیوع تومورهای کرانیوفارنژیوما در کودکان بالاتر است، اما گاهی در بزرگسالان نیز رخ می دهد.

سایر تومورهایی که درون یا در اطراف مغز رشد می کنند

کوردوما

این تومورها به ندرت در استخوان جمجمه یا انتهای پائین ستون فقرات رشد می کنند. کوردوما در سیستم اعصاب مرکزی رشد نمی کند، اما می تواند با فشار آوردن به مغز و ستون فقرات به آنها آسیب برساند. در صورت امکان می توان به کمک عمل جراحی و پس از آن پرتو درمانی این تومورها را درمان کرد، اما معمولا پس از درمان، مجددا در همان نقطه عود می کنند و باعث آسیب بیشتر می شوند. این تومورها معمولا سایر اعضای بدن را درگیر نمی کنند.

لنفوم غیر هوچکینی

لنفوم، سرطانی است که در سلول های سفید خون که لنفوسیت نام دارند رشد می کنند. لنفوسیت یکی از سلول های اصلی سیستم ایمنی است. اکثر تومورهای لنفومی در سایر قسمت های بدن رشد می کنند اما برخی از آنها در مایع مغزی نخاعی رشد می کنند و لنفوم اولیه مایع مغزی نخاعی نامیده می شوند. این تومورها در افرادی که دچار اختلالات سیستم ایمنی هستند، مانند افراد مبتلا به ویروس HIV که عامل بیماری ایدز است، بسیار شایع است. به دلیل روش های درمانی جدید برای بیماری ایدز، در سال های اخیر شیوع این تومورها کاهش یافته است. معمولا این تومورها به سرعت رشد می کنند و درمان آنها دشوار است. پیشرفت های اخیر در شیمی درمانی، افق های جدیدی را به روی بیماران مبتلا به لنفوم غیر هوچکینی گشوده است.

تومورهای غده هیپوفیز

تومورهایی که در غده هیپوفیز رشد می کنند تقریبا همیشه تومورهای خوش خیم و غیر سرطانی هستند. اما اگر آنقدر رشد کنند که به ساختارهای اطراف فشار وارد کنند یا باعث افزایش سطح برخی از هورمون ها شوند، می توانند مشکلات بسیار جدی به بار بیاورند.