صرع
صرع (Epilepsy که به معنای اختلالات تشنج می‌باشد) چهارمین اختلال عصبی شایع در جهان است. این بیماری در همه‌ی گروه‌های سنی و در هر فرهنگی یافت می‌شود. امروزه 65 میلیون نفر در دنیا از این بیماری رنج می‌برند. صرع تنها یک بیماری نیست بلکه اصطلاحی ست که برای طیفی از اختلالات مغز و اعصاب بکار برده می‌شود که دارای علائم مشترکی هستند. علامت اصلی صرع، تشنج است که هنگامی رخ می‌دهد که تغییری ناگهانی در ارتباط بین سلول‌های مغز ایجاد شود. این تغییر در نحوه‌ی ارتباط بین سلول‌ها منجر به سیگنال‌هایی غیرعادی و تغییراتی موقتی در احساسات، رفتار، کنترل حرکتی، حرکات و هوشیاری می‌شود.
انواع بیماری صرع
متخصصان و کارشناسان امروز بیماری صرع را بر اساس تشنج‌هایی که در آن رخ می‌دهد به 4 نوع اصلی تقسیم می‌کنند:
- صرع عمومی
- صرع کانونی
- صرع عمومی و کانونی
- نامعلوم بین عمومی کلی یا کانونی
شرح دقیق‌تر انواع صرع عبارتند از:
صرع جنرالیزه
اگر به این نوع بیماری صرع دچار شوید، تشنج‌های در هر دو طرف مغز شروع می‌شوند (یا سریعاً روی سلول‌های مغزی در هر دو طرف تأثیر می‌گذارند). در این نوع از صرع، دو نوع تشنج وجود دارد:
تشنج‌های جنرالیزه حرکتی
به این نوع تشنج‌ها تشنج‌های، صرع بزرگ (Grand mal) می‌گویند. در این نوع تشنج، بدن به‌صورت قابل‌توجهی تکان می‌خورد که قادر به کنترل آن نیستید. تشنج تونیک کلونیک نمونه‌ای از این نوع می‌باشد. با شروع این حمله، فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد و عضلات سفت و منقبض می‌شوند و شدیداً تکان می‌خورند. انواع دیگری از این حملات را ممکن است از زبان پزشکتان بشنوید ازجمله صرع کلونیک (صرع بزرگ) و مایوکلونیک.
تشنج‌های عمومی غیر حرکتی (غایب یا کوچک یا ابسانس)
به این نوع تشنج‌ها تشنج‌های، صرع کوچک (petit mal) می‌گویند. برخی از انواع این نوع صرع را ممکن است از زبان پزشکتان بشنودید مانند تیپیکال (معمولی)، اتیپیکال (غیرمعمول) و مایوکلونیک. در این نوع تشنج، ممکن است دست از کاری که دارید انجام می‌دهد بکشید و به‌جایی خیره شوید. همچنینی ممکن است حرکاتی را تکرار کنید، مانند مزه مزه کردن دهان و گاز گرفتن لب‌ها. به‌طورکلی، این نوع تشنج‌ها را تشنج‌های ابسانس (به معنی غایب) می‌نامند زیرا گویا فرد درواقع در آن محل نیست.
صرع کانونی
در این نوع از صرع، تشنج‌ها در موضعی بخصوص (یا شبکه‌ای از سلول‌های مغز) در یک‌طرف مغز رخ می‌دهند. به این نوع تشنج‌ها معمولاً تشنج پارشیال گفته می‌شود. تشنج‌های صرعی کانونی یا فوکال در چهار دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
تشنج‌های کانونی هوشیار
اگر در هنگام تشنج فرد ازآنچه رخ می‌دهد آگاه باشد، به آن تشنج هوشیار می‌گویند. این نوع تشنج را معمولاً تشنج‌های پارشیال ساده می‌گویند.
تشنج‌های کانونی با هوشیاری ناقص
اگر فرد گیج باشد و نداند که چه اتفاقی در طی تشنج رخ‌داده است (یا به یاد نمی‌آورد) تشنجی با هوشیاری ناقص رخ‌داده است. این نوع تشنج‌ها را معمولاً تشنج‌های پارشیال پیچیده می‌گویند.
تشنج‌های حرکتی کانونی (موضعی)
در این نوع تشنج، ممکن است فرد کمی حرکت داشته باشد،حرکاتی مانند تکان‌های ناگهانی، اسپاسم، مالش دست‌ها، راه رفتن. برخی انواعی که ممکن است از زبان پزشکتان بشنوید شامل اسپاسم‌های صرعی اتونیک، کلونیک، مایوکلونیک و تونیک می‌باشند.
تشنج‌های کانونی غیر حرکتی
این نوع از تشنج‌ها منجر به بروز تکان‌های ناگهانی با حرکاتی دیگر نمی‌شود. در عوض روی احساسات و تفکرات فرد تأثیرگذار است. ممکن است دچار هیجانات شدید و آنی، عجیب یا علائمی مانند بالا رفتن ضربان قلب، احساس تکان زیاد یا موج‌های گرمایی یا سرمایی در بدن شوید.
صرع عمومی و کانونی
همان‌طور که از نام آن مشخص است، این نوعی بیماری صرع است که در آن فرد دچار هر دو نوع عمومی و کانونی صرع می‌شود.
نامعلوم بین صرع کانونی یا صرع عمومی
گاهی اوقات، پزشک از وجود صرع در بیمار مطمئن است اما دقیقاً متوجه نمی‌شود که تشنج‌ها کانونی هستند یا عمومی. این ابهام هنگامی رخ می‌دهد که در هنگام وقوع تشنج بیمار تنها بوده باشد و هیچ‌کس دیگری در کنار او نبوده است که بتواند علائم او را توصیف کند. اگر نتایج حاصل از آزمایش‌ها نامشخص باشند، پزشک نیز ممکن است این تشنج را به‌عنوان نامعلوم بین صرع کانونی یا صرع عمومی محسوب کند.
سندروم‌های صرعی
علاوه بر ابتلا به یکی از انواع صرع، ممکن است دچار یک سندروم صرعی (سندروم اپیلپسی) نیز باشید. این سندروم‌ها مختص به بیش از یک نوع می‌باشند. پزشکان این سندروم‌ها را بر اساس گروهی از علائم یا نشانه‌هایی که همراه باهم رخ می‌دهند، تشخیص می‌دهند. برخی از این ویژگی‌ها شامل سن شروع تشنج‌ها در بیمار، نوع تشنج‌هایی که رخ می‌دهد، محرک‌ها، زمانی از شبانه‌روز که تشنج‌ها رخ می‌دهند و غیره مش باشند. چندین سندروم تشنج صرعی وجود دارد. برخی از آنها عبارت‌اند از سندروم غرب (West)، سندروم دوز (Doose)، سندروم راسموسن (Rasmussen's) و سندروم لنوکس گاستوت (Lennox-Gastaut).
علت‌ها و عوامل خطر صرع
در اکثر موارد (حدود 60% موارد) علت دقیق بروز صرع نامعلوم می‌ماند. کم سن و سال بودن یا مسن‌تر بودن (بالای 60 سال) میتواند فرد را درخطر بیشتری برای بروز تشنج و صرع قرار دهد. کارشناسان و متخصصان اعتقاددارند که حملات صرع به خاطر توزیع غیرعادی فعالیت‌های الکتریکی در سیستم اعصاب مرکزی (مغز، نورون‌ها و طناب نخاعی) به وجود می‌آیند. همچنین اعتقاددارند که برخی از علل ابتلای فرد به بیماری صرع میتواند این موارد باشند:
- به خاطر ضربه‌ی مغزی
- مشکلات و اختلالاتی در مغز که موجب آسیب به مغز می‌شوند مانند تومورها، دمانس یا سکته‌ی مغزی
- عوامل ژنتیکی و سابقه‌ی خانوادگی از ابتلا به صرع و تشنج
- رشد غیرعادی مغز در دوران نوزادی یا جنینی. برخی از دلایل این امر میتواند شامل عفونت مادر، تغذیه‌ی ناکافی در دوران بارداری مادر، کمبود اکسیژن یا فلج مغزی باشند.
- عدم تعادل در مواد شیمیایی سیگنال دهنده‌ی عصبی بنام انتقال‌دهنده‌ی های نورونی، یا تغییراتی در کانال‌ها و مجاری مغز که کار ارتباط سلولی در مغز را بر عهده‌دارند.
- بیماری‌های عفونی که به بخش‌هایی از مغز آسیب می‌زند مانند مننژیت، ایدز و انسفالیت ویروسی
- مصرف برخی داروها یا تب شدید نیز میتواند منجر به تشنج شود (که همیشه ارتباطی با صرع ندارند). شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند عواملی مانند استرس بسیار زیاد، اضطراب، کمبودهای غذایی یا عدم تعادل الکترولیتی، مصرف الکل و اثرات بعد از ترک مواد ممکن است در ابتلا به بیماری صرع (در برخی موارد) سهیم باشند.
علائم و نشانه‌های صرع و تشنج
صرع نه‌تنها موجب بروز انواع تشنج می‌شود، که طیف گسترده‌ای از آنها برحسب دفعات وقوع و نیز شدت آنها وجود دارد، بلکه همچنین در برخی موارد میتواند فرد به بیماری‌ها و مشکلات دیگری دچار کند. تشنج معمولاً باعث بروز علائمی می‌شوند، این علائم عبارت‌اند از از دست دادن هوشیاری، تغییراتی در خلق‌وخو و کنترل هیجانات، از دست دادن کنترل حرکات و عضلات و تکان خوردی یا لرزش بدن. این علائم گاهی ممکن است منجر به افتادن، صدمه دیدن، تصادف، تغییراتی در عواطف و خلق‌وخو، مشکلاتی در دوران بارداری یا مشکلاتی ثانویه‌ی دیگر شوند. تشنج یک مرحله‌ی آغازی، میانی و پایانی دارد که هر مرحله از تشنج منجر به بروز علائم و نشانه‌هایی می‌شود. هر بیمار تجربه‌ی متفاوتی از تشنج دارد. هیچ‌کس تفکیک واضحی را بین مراحل مختلف نخواهد داشت. در ادامه به انواع علائم در آنها اشاره می‌کنیم.
علائمی که در مرحله‌ی آغاز یک تشنج بروز می‌کنند:
- تغییرات غیرعادی در تفکر و احساسات، ازجمله اینکه فرد احساس می‌کند که چیزی خیلی آشنا به نظر می‌رسد.
- تغییراتی در حواس، مانند شنیدن صداها، چشیدن مزه‌ها یا دیدن تصاویر غیرعادی
- از دست دادن بینایی یا تاری دید
- احساس ترس و اضطراب
- احساس سرگیجه یا سنگین شدن سر
- سردرد
- حالت تهوع یا ناراحتی‌های دیگری در شکم
- بی‌حسی و گزگز شدن بدن
علائمی که در مرحله‌ی میانی یک تشنج (فاز حمله نامیده می‌شود) بروز می‌کنند:
- از دست دادن هوشیاری و آگاهی، گیجی، فراموشی یا از دست دادن لحظه‌ای حافظه
- شنیدن صداهای غیرعادی یا احساس کردن بوها یا مزه‌های عجیب و ناشناخته
- از دست دادن بینایی، تاری دید و نور زدن آنی در چشم
- توهمات
- بی‌حسی، گزگز کردن بدن یا احساساتی که مانند شوک الکتریکی هستند.
- تغییراتی در خلق‌وخو، خصوصاً ترس و اضطراب که میتواند همراه با بالا رفتن ضربان قلب باشد.
- مشکلات تکلم و بلع و گاهی اوقات ریختن آب از دهان
- از دست دادن تعادل حرکتی یا عضله‌ای، لرزش، تکان یا پرش اعضای بدن
- حرکات تکراری دست، لب‌ها، چشم‌ها و عضلات دیگر
- تکان‌های تشنجی
- از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع
- عرق کردن زیاد
- تغییر در رنگ پوست (رنگ‌پریده شدن یا قرمز شدن)
- دشواری در تنفس عادی
علائمی که در مرحله‌ی پایانی و بعد از یک تشنج (مرحله‌ی پس حمله نامیده می‌شود) بروز می‌کنند:
- خواب‌آلودگی و گیجی که ممکن است برای چند ساعت یا بیشتر (بسته به خود بیمار) سریعاً کمتر یا برطرف شود.
- گیجی، از دست دادن حافظه، منگی، سنگینی سر یا سرگیجه
- دشواری در انجام کارها، تکلم یا نوشتن
- تغییراتی در خلق‌وخو مانند احساس افسردگی، غم، ناراحتی، اضطراب یا ترس
- سردرد و حالت تهوع
- اگر در آخر تشنج فرد بیافتد ممکن است صدماتی را متحمل شود ازجمله کبودی، بریدگی، شکستگی استخوان‌ها یا ضربه به سر
- احساس تشنگی فراوان و یا احساس ادرار شدیداً فوریتی
تشخیص اپی لپسی
صرع را می‌توان از طریق معایناتی مانند اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی مغز و اسکن‌های مغزی مانند ام آر آی (MRI) یا سی اسکن مغز تشخیص داد.اگر تشنج‌هایی ناشی از بیماری صرع داشته‌اید، پزشک برای تشخیص درست آن از سه روش زیر برای تشخیص آن استفاده می‌کند:
- مشخص کردن نوع تشنجی که داشتید.
- مشخص کردن نوع صرعی که دارید، بر اساس نوع تشنج
- تشخیص ابتلا به نوع خاصی از سندروم صرعی
برای به دست آوردن این تشخیص‌ها، پزشک از شما سؤالاتی خواهد پرسید و آزمایش‌هایی را مانند نوار مغز (EEG) برای بررسی امواج مغزی، انجام خواهد داد.
درمان‌های متداول برای صرع
درمان‌های متداول و معمول برای اپی لپسی به شرایط بیمار بستگی دارند و همیشه توسط تیم پزشکی برای بیمار مشخص می‌شوند. هرگونه تشنج یا نشانه‌ای از اپی لپسی لزوماً به درمان نیازی ندارد. چیزی که یک تشنج را از صرع متمایز می‌سازد این است که بیماران مبتلابه صرع به درمان طولانی‌مدتی نیاز دارند (مانند درمان یا داروهای آنتی اپیلپتیک (ضد صرع) یا جراحی). درحالی‌که بروز یک تشنج در یک‌دفعه، با تشخیص و کنترل محرک‌های آن (مانند ضربه به سر یا تب) درمان می‌شود.
روش‌های طبیعی برای کنترل صرع
روش‌های طبیعی برای مقابله با بیماری صرع عبارتند از:
کاهش محرک‌های تشنج
پیشگیری از بروز تشنج همیشه امکان‌پذیر نیست، اما نکاتی وجود دارند که می‌توانید برای کمک به کاهش احتمال وقوع تشنج، با کنترل کردن محرک‌های فردی‌تان، انجام دهید. برخی محرک‌های رایج تشنج که باید از آنها مطلع باشید عبارت‌اند از:
- افزایش استرس و فشارهای فیزیکی و احساسی، اضطراب، خستگی. بی‌خوابی: سعی کنید راهی برای کاهش استرس خود پیدا کنید و خواب کافی داشته باشید (برای افراد بزرگسال حدود هفت تا نه ساعت در شب).
- مصرف الکل یا مواد مخدر یا عوارض ترک هر یک از آنها
- تغییر یا مصرف نامنظم داروها، خصوصاً داروهای ضد تشنجی که بیمار باید مصرف کند: همیشه طبق دستور پزشک داروهایتان را مصرف کنید در غیر این صورت خطر بروز آن افزایش خواهد یافت.
- تحریک بیش‌ازحد از طریق نور زیاد، صداهای خیلی بلند، تلویزیون یا صفحات نمایشی مانند تلویزیون، وسایل الکترونیکی و کامپیوترها: بین زمان‌هایی که از این وسایل و صفحات نمایش استفاده می‌کنید، وقت استراحتی قرار بدهید. سعی کنید تعادلی را بین کار و سرگرمی برقرار کنید تا از فشار روانی و خستگی کاسته شود.
- عدم تعادل هورمونی یا تغییر در آن، ازجمله در دوران بارداری، بلوغ یا یائسگی: رژیم غذایی مناسبی مصرف کنید، استراحت کافی داشته باشید و برای بهبود این تغییرات، استرس را کاهش دهید.
یک رژیم کاتوژنیک
از سال 1920 برخی از پزشکان از رژیم غذایی کاتوژنیک برای کمک به کنترل تشنج بیمارانشان استفاده کرده‌اند، خصوصاً در کودکان مبتلابه صرع. درمان با رژیم کاتوژنیک شامل خوردن غذاهایی با مقدار بسیار پایین کربوهیدرات‌ها، مصرف مقادیر زیاد چربی برای سوخت کافی بدن و کاهش مصرف پروتئین به مقداری کم یا متوسط. حدود 65 تا 80 درصد از کالری از منابع چربی و بیش از 20 درصد آن از پروتئین دریافت می‌شود. باقی‌مانده‌ی این کالری از منابع کربوهیدرات به دست می‌آید (تنها حدود 5 تا 10 درصد از کالری مصرفی روزانه). اگرچه چگونگی تأثیر رژیم غذایی کاتوژنیک بر کاهش احتمال حملات صرع کاملاً معلوم و مشخص نیست، اما ثابت‌شده است که این رژیم سبب افزایش کتون‌ها در خون خواهد شد. افزایش کتون‌ها در خون با کاهش علائم صرع در ارتباط است. در طی فرآیند کتون سازی (کتوسیز)، بدن از چربی به‌عنوان یک منبع انرژی استفاده می‌کند، زیرا مقدار گلوکز دریافتی از منابع کربوهیدراتی بسیار پایین است. ازاین‌رو نحوه‌ی کار و ارتباط بین نورون‌های مغزی تغییر و به کنترل علائم بیمار کمک خواهد کرد. رژیم غذایی کاتوژنیک روشی ست که در اکثر موارد برای کودکان مبتلابه اپی لپسی غیرقابل‌کنترل که از چندین داروی ضد صرع استفاده می‌کنند، تجویز می‌شود، اگرچه برخی از بیماران بزرگسال نیز ممکن است با این رژيم غذایی بهبودی‌هایی حاصل کنند. این درمان همچنین درمانی مؤثر برای تشنج‌های مرتبط با سندروم کمبود پروتئین ناقل گلوکز و کمبود کمپلکس دهیدروژن (هیدروژن زدایی) پیرووت بوده است. برخی نگرانی‌ها درباره‌ی این رژیم وجود دارد ازجمله عوارض اولیه‌ای که به خاطر مصرف اندک غذاهای کربوهیدرات دار به وجود می‌آیند مانند خستگی و ضعف، سختگیری و محدودیت‌هایی در تهیه کردن غذاها و ناخوشایند بودن برخی از غذاهایی که در این رژیم شامل هستند. در بیشتر موارد، عوارض رژیم کاتوژنیک در طی چند هفته از بین خواهند رفت، اما این تغییر در رژیم غذایی ممکن است برای برخی افراد بسیار ناخوشایند باشد. افراد مبتلابه صرعی که قصد دارند از این شیوه‌ی درمانی متداول یا اولیه استفاده کنند می‌توانند امتحان کنند که آیا در وضعیت کتوسیز(وضعیت سوختن چربی برای ایجاد سوخت بدن) قرار دارند یا خیر، این آزمایش را می‌توانند در خانه با استفاده از نوارهای مخصوصی و یا انجام آزمایش ادرار انجام دهند. این کار خصوصاً در مراحل ابتدایی در زمان تغییر رژیم غذایی به رژیم غذایی کاتوژنیک درست است.
تحریک عصب واگی
عصب واگ، طولانی‌ترین عصب جمجمه‌ای است که از گردن و قفسه‌ی سینه می‌گذرد و به معده و شکم می‌رسد. این عصب از رشته‌هایی تشکیل‌شده است که سیگنال‌هایی را در سراسر ارسال می‌کند که اطلاعات حرکتی و حسی را تنظیم می‌کند.
درمان از طریق تحریک عصب واگی شامل کاشت یک دستگاه تحریک‌کننده‌ی عصبی (به‌اندازه‌ی یک سکه) در سینه‌ی بیمار می‌باشد. این دستگاه تحریک‌کننده به عصب وصل می‌شود و انرژی الکتریکی را که به داخل و خارج از مغز جریان دارد، کنترل می‌کند. گاهی به این دستگاه تنظیم‌کننده جریان به مغز نیز گفته می‌شود. وقتی بیمار مبتلابه صرع دچار علائم و نشانه‌هایی می‌شود که خبر از آغاز تشنج (حملات) را دارند، این علائم می‌توانند دستگاه محرک را توسط آهنربایی فعال کند که میتواند از بروز تشنج جلوگیری کند. محققان و کارشناسان دریافته‌اند که این نوع درمان برای هر بیماری کارآمد نیست و اغلب باید همچنان دارو مصرف کنند. البته بااین‌وجود این دستگاه میتواند به‌طور متوسط بین 20 تا 40 درصد از تشنج‌ها را کاهش دهد.
درمان گیاهی و طب سنتی
می‌توان از روش‌های گیاهی و طبیعی برای مقابله با صرع استفاده کرد که عبارتند از:
روغن کرچک
یک روغن طبیعی که به لایه‌های سطحی پوست نفوذ می‌کند، آن را نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌کند. اثرات استعمال خارجی روغن کرچک میتواند با استفاده از یک پک روغن کرچک، یک‌تکه پارچه‌ی پشمی آغشته به روغن که روی بدن استعمال می‌شود. استفاده از این پک باعث می‌شود این روغن بیشتر در ناحیه‌ی موردنظر نفوذ کند. استفاده از گرما میتواند میزان نفوذ این روغن را بیشتر کند و بدن از مزایای بیشتر این ماده بهره‌ی بیشتری ببرد.
روغن کنجد
یک نکته‌ای که کمتر به آن اشاره می‌شود، استفاده از این روغن برای تسکین فوری علائم صرع می‌باشد. مقداری از روغن کنجد گرم را بردارید و آن را به‌خوبی روی کف پا، شقیقه‌ها و کف دست‌ها بمالید. اگر این کار را قبل از خواب انجام دهید، تأثیر بهتری خواهد داشت که بعدازآن می‌توانید خواب آرام و راحتی نیز داشته باشید.
زردچوبه
خواص دارویی ضد تشنج زردچوبه و ترکیبات شیمیایی دیگر آن در درمان صرع و بیماری‌های دیگری در سیستم اعصاب مرکزی مانند اختلالات خلقی، دوقطبی، درد، رعشه، اسکیزوفرنی و حتی بیماری تخریب‌کننده‌ی اعصاب تاکنون موردمطالعه و بررسی قرارگرفته است. تعداد بسیار اندکی از مطالعات به این حقیقت اشاره می‌کنند که زردچوبه برای سلامت مغز و روان مؤثر است. علاوه براین مواد تشکیل‌دهنده‌ی بیواکتیو آن نیز دارای اثرات ضد صرع و ضد تشنجی هستند.
داروی ضد صرع
برخی بیماران تنها تشنج‌های صرعی خفیفی را تجربه می‌کنند، بنابراین اغلب از مصرف داروهای ضد تشنج اجتناب می‌کنند تا دچار عوارض ناشی از آنها نشوند. اگرچه درمان‌های این بیماری راه طولانی را پشت سر گذاشته‌اند، اما حدود یک‌سوم بیماران مبتلابه صرع همچنان با تشنج‌های غیرقابل‌کنترلی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، زیرا درمانی برای آنها وجود ندارد که تأثیری قطعی روی بیماریشان داشته باشد. برای کسانی که نسبت به مصرف داروها واکنش خوبی نشان می‌دهند، تعدادی گزینه وجود دارد ازجمله داروهای ضد اپی لپسی. اکثر این داروها به‌صورت قرص و خوراکی مصرف می‌شوند تا به کنترل تشنج‌های ناشی از تغییرات نورولوژیکی کمک کنند و گاهی در ترکیبات مختلفی به صورتی که 2 یا 3 قرص باهم مصرف می‌شوند. برخی بیماران صرعی به‌سختی می‌توانند بفهمند که کدام نوع از داروها (یا ترکیبات دارویی) برای کنترل این علائم مؤثرتر از بقیه می‌باشند زیرا تأثیر داروها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. داروهای ضد تشنج خطرات و عوارضی نیز در پی‌دارند که گاهی می‌توانند بسیار مشکل‌ساز باشند. این عوارض عبارتند از:
- خستگی
- سرگیجه، بی‌ثباتی، از دست دادن هماهنگی و کنترل بدن و گیجی
- اضافه‌وزن
- تغییرات خلق‌وخو
- راش و حساسیت‌های پوستی
- مشکلات تکلم
لازم به ذکر است که درمان دارویی به هیچ عنوان درمان اصلی نبوده و هرگز جایگزین دارو نمی باشد و فقط درمان کمکی است و اثر آنها اثبات نشده است.
عمل جراحی برای جلوگیری از تشنج
وقتی عوارض ناشی از داروهای ضد تشنج بسیار شدید می‌شوند، یا داروها اثر کافی روی بهبود کیفیت زندگی فرد بیمار نداشته باشند، از روش‌های دیگری برای کنترل تشنج‌ها استفاده خواهد شد، مانند جراحی یا درمان‌هایی که قبلاً به آنها اشاره کردیم مانند رژیم کاتوژنیک و تحریک عصب واگی. عمل جراحی میتواند مؤثرترین و مناسب‌ترین روش درمان باشد البته زمانی که تشنج‌های یک بیمار در بخش‌هایی از مغز رخ دهند که می‌توان آن را بدون ایجاد اختلالی در عملکردهای طبیعی مغز مانند عملکرد حرکتی، زبان یا حرف زدن، بینایی یا شنوایی برداشت و خارج کرد. عمل جراحی میتواند با جدا کردن ناحیه‌ای که مغز را تحت تأثیر قرار داده است، از افزایش تشنج و بدتر شدن آن جلوگیری کند. این جراحی شامل برداشتن بخش کوچکی از مغز بیمار یا ایجاد چند برش در برخی از سلول‌های عصبی (نورون‌ها) می‌شود. به خاطر خطر بروز مشکلاتی مانند تغییراتی در خلق‌وخو، یادگیری، تفکر یا توانایی‌های ادراکی دیگر، جراحی آخرین گزینه‌ی درمانی و درمانی بسیار جدی محسوب می‌شود.
مراقبت‌های اورژانسی و پیشگیری از بروز مشکلات
بروز تشنج در فردی میتواند موجب ترس و وحشت در همراه یا همراهان او شود، خصوصاً برای اولین دفعه‌ی وقوع آن. کارشناسان و متخصصان چند نکته را برای کاهش خطر سقوط یا سوانح دیگر توصیه می‌کنند. این روش کمک کردن شما میتواند تا حدی که امکان دارد برای مراقبت از بیماری که دچار تشنج شده است مؤثر باشد. آنچه باید در برابر بیمار دارای حمله صرع انجام داد عبارت است از:
- با اورژانس و فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
- بیمار را به پلو بخوابانید و چیزی زیر سر او قرار دهید. اگر لباسی پوشیده است که تا گردن را پوشانده است، لباس او را بازکنید.
- اگر تکان یا لرزشی دارد اجازه بدهید به این حرکات ادامه دهد (سعی نکنید او را نگه‌دارید).
- اگر دستبند یا چیزی دارد که نشان دهد که دچار مشکلی می‌باشد، آن را بررسی کنید. با برای اطلاع از هویت او کیف پول او را چک کنید (برخی بیمارانی که دچار صرع شدید هستند دستبندی دارند که به تشخیص هویت آنها کمک می‌کند و هرگونه آلرژی یا مشکلی در او را هشدار می‌دهد.)