در کرانیوتومی ابتدا یک برش در پوست سر و سپس یک سوراخ در جمجمه ایجاد می شود. به بیانی دیگر کرانیوتومی مانند ورق زدن استخوان سر است زیرا در آن، قسمتی از استخوان جمجمه به طور موقت برداشته می شود. سوراخ و برش در منطقه ای از مغز که قرار است درمان شود، ایجاد می گردد. در طول عمل جراحی باز مغز، جراح امکان انجام هر کدام از موارد زیر را دارد:
هنگامی که جراحی کامل شد، استخوان برداشته شده معمولا در محل خود با صفحات، بخیه یا سیم نگهداری و محافظت می شود. سوراخ ایجاد شده ممکن است در بعضی موارد مانند تومورها ، عفونت یا تورم مغز، باز باقی بماند. در صورت باز باقی ماندن جمجمه، جراحی کرانیکتومی نامیده می شود
تمامی بیماران بعد از مرخص شدن و رفتن به منزل، خسته هستند و نیاز به استراحت و خوابیدن در اواسط روز دارند. معمولا داشتن سردرد و درد در اطراف محل زخم، حالتی عادی و متداول است. خستگی عمومی می تواند منجر به زودرنجی و بدخلقی در شما شود که نیاز به نگرانی در این مورد نیست، چراکه به مرور بهبود می یابد.
اگر عمل شما بسیار سخت و سنگین بوده است، صرفاً یک دوش گرفتن ممکن است باعث ایجاد خستگی در شما شود. استراحت کردن و خوابیدن بیش از یک بار در طول روز، برای شما خوب است، اما انجام ورزش های سبک هم لازم است.
در دو هفته اول یا کمی بیشتر، محل زخم دردناک است. از آنجائیکه در زمان ایجاد برش، برخی از عصب ها قطع شده اند، معمولا چندین ماه طول می کشد که بیحسی اعصاب مجاور زخم، بهبود یابند. اگر در دو هفته اول بعد از جراحی، زخم بیشتر بیحس و کرخ شد، تعجب نکنید. این واکنش عادی است. زمانیکه رشته های عصب شروع به رشد می کنند، درد تیرکشیدن ناگهانی، حس سوزش، و گاهی اوقات احساسی شبیه به چکیدن آب در اطراف زخم، احساس می شوند. در زمان شروع به التیام، حس خارش در اطراف زخم ایجاد می شود.
گاهی اوقات ممکن است مایعی در زیر پوست سر وجود داشته باشد که به طرفین حرکت می کند؛ این مایع معمولا به هنگام صبح، بیشتر است و به مرور باگذشت روز، کمتر می شود. با گذشت روزهای متوالی، معمولا این مایع زیر پوست کم شده و کاملا التیام می یابد. حفره های آبی در بخش تحتانی زخم، آخرین قسمتی هستند که از بین می روند.
هنگامیکه تورم در پوست سر فروکش می کند، ممکن است در محل جراحی، حس فرورفتگی قابل توجهی احساس شود. در این بخش معمولا حفره های کوچکی مشهود هستند که از آنجا ما استخوان جمجمه را برداشته ایم. در شیوه ما، سیمان استخوانی برای پُر کردن این نواحی استفاده می شود تا نتیجه ظاهری بهتری نیز به همراه داشته باشد. با این کار، نواحی ایی سخت، اما با فرورفتگی های کمتر، ایجاد می شود.
در طولانی مدت (معمولا چندین سال)، ممکن است تکه استخوان بازشده به شکل قابل توجهی کوچک شود. اگر برش، در منطقه ایی در مقابل گوش و بالای فک باشد، می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در باز شدن دهان به اندازه عادی شود. این اتفاق به این دلیل می افتد که ماهیچه متصل به عضله فک، بریده شده است. این مشکل با کشیدگی آهسته دهان، به صورت باز و بسته کردن آن به مدت ۵ دقیقه و سه بار در روز، قابل درمان است. شروع این تمرین ها ۴۸ ساعت بعد از جراحی، خوب و مناسب است.
برخی افراد در چند هفته اول، مایعی در حال حرکت را در اطراف مغز خود احساس می کنند. این احساس صرفاً به خاطر هماهنگی مجدد مغز با شرایط عادی اش است. این حالت نسبتا به سرعت برطرف شده و جای نگرانی نیست. ممکن است ورم/ پف کردگی/ کبودی در اطراف چشم هم وجود داشته باشد. اینها هم برطرف می شوند.
سردردها متغیر هستند. برخی افراد سردردهای کمی دارند، درحالیکه برخی دیگر سردردهای شدیدی دارند. در مجموع، سردردها مشکل ساز نیستند و صرفا واکنش به داروهای هنگام ترخیص هستند. سردردها می توانند در اواخر روز بدتر شوند و ممکن است با افزایش خستگی، سر و صدا یا موقعیت های تنش زا مرتبط باشند.
بهتر است که در هوای گرم، آب بدن تان را حفظ کنید چراکه کم آبی بدن می تواند منجر به بدترشدن سردرد شود.
تا ۲ هفته بعد از عمل، سردردهای مرتبط با کرانیوتومی، شروع به فروکش کردن می نمایند. در برخی شرایط، ممکن است تا چندین ماه ادامه یابند. وضعیت قرارگرفتن سر هم می تواند تاثیرگذار باشد. اگر بعد از دراز کشیدن که می خواهید از جا برخیزید به سرعت سرتان را بالا بیاورید، نه تنها ممکن است مبتلا به سردرد شوید، بلکه دچار سرگیجه هم می شوید. با قرار دادن سر خود بین زانوهایتان، فشار در سر افزایش یافته و همین امر موجب افزایش درد می شود. این اقدام همچنین ممکن است موجب افزایش هر گونه آب در زیر پوست سر شود.
هرگونه احساس ضعف، بی دست و پایی، مشکلات مرتبط با تکلم، و غیره ناشی از این مسئله هستند. توانایی بهتر شدن تا حدودی بستگی به جراحی ایی دارد که شما داشته اید. لازم است که قبل از ترخیص از بیمارستان، با جراح اعصاب خود در این مورد صحبت کنید.
در مجموع، تمامی معایب تا حدودی بهبود خواهند یافت. میزان بهبودی بستگی به این مسئله دارد که آیا بخش اصلی مغز بواسطه بیماری آسیب دیده یا خود دچار مشکل شده است. در مورد بیمارانی که قبل از عمل جراحی دارای مشکلات قابل توجهی بودند، ممکن است بهبود این شرایط طولانی تر باشد. میزان بهبود قابل پیش بینی نیست.
روند بهبود در ابتدا می تواند سریع باشد، اما سپس آهسته می شود، و ممکن است با آهنگ بسیار آهسته ایی تا سال ها ادامه داشته باشد. اگر بعد از ترخیص از بیمارستان، علائم مشابه در شما ظاهر شد، لازم است که تیم جراحی را از این موضوع آگاه نمایید.
احتمال بروز حمله ناگهانی صرع در تمامی افرادی که عمل کرانیوتومی داشته اند، وجود دارد. احتمال خطر بروز حمله صرع تا حدودی بستگی به علت عمل و همچنین نوع عمل جراحی ایی که شما داشته اید، دارد.
به برخی از بیماران قبل از عمل داروی ضدتشنج داده می شود. ممکن است ما در طول عمل شروع به دادن این دارو به شما کنیم. حداقل زمان استفاده از داروهای ضدتشنج، بین ۳ و ۱۲ ماه است.
اگر مطمئن باشیم که احتمال بروز حمله صرع بسیار کم است، قبل از عمل در این باره با شما صحبت می کنیم و ممکن است از هیچ داروی ضدتشنجی استفاده نکنیم، چراکه این داروها می توانند عوارض جانبی بسیار شدیدی داشته باشند. همچنین بعد از شروع استفاده از این داروها، کنار گذاشتن آنها بسیار دشوار خواهد بود. زمانیکه شما دچار حمله ناگهانی صرع شدید، نیاز به دارو خواهید داشت.
بیشترین احتمال خطر بروز حمله صرع، بلافاصله بعد از عمل جراحی است. در این زمان، شما در معرض بیشترین خطر آسیب دیدگی هم هستید.
اگر دچار حمله صرع می شوید، لازم است هرکسی که در کنار شماست در زمان بروز حمله، هر چیزی را که ممکن است شما با آن برخورد کنید را از سر راهتان بردارد و با آمبولانس تماس بگیرد. بیماران و اقوام شان که از روند بروز حمله صرع آگاه هستند، با آمبولانس تماس نمی گیرند.
اگر در مورد بروز حمله صرع نگران هستید، شیاف های والیوم در زمان ترخیص به شما داده می شود که به شما کمک می کند تا زمان رسیدن آمبولانس، مانع از بروز حمله صرع شوید. اگر از دارو برای حمله صرع استفاده می کنید، نباید به طور ناگهانی مصرف آن را قطع کنید.
متداول ترین نوعی که بر بیماران بعد از عمل کرانیوتومی اثر می گذارد، نوعی است که در آن، شما غش کرده و دچار تشنج می شوید. این نوع حملات معمولا بعد از چند دقیقه متوقف می شوند. ما به شما توصیه می کنیم که در مواردی که حمله صرع طولانی می شود، در ابتدا با آمبولانس تماس بگیرید.
متداولترین نوع دیگر، حالتی است که در آن یکی از دست و پاهای شما دچار تکان های شدید و لرزش می شود، اما شما هوشیاری تان را از دست نمی دهید. این حالت ممکن است نسبت به حالت قبل، روند پیشرفت بیشتری داشته باشد که معمولا نسبتا سریع است. در این نوع تشنج شما نیاز به درمان خواهید داشت.
